Τη Βίκυ την γνώρισα το 2013 με αφορμή την έκθεσή της Μια θέση στο Δημόσιο στην γκαλερί 7. Φιγουραρε τότε στην Athens Voice και θυμάμαι είχα πει "αυτήν την έκθεση δεν πρέπει να την χάσω". Όντως, πήγα στα εγκαίνια, εκεί μιλήσαμε για πρώτη φορά και έγραψα το πρώτο μου άρθρο για την δουλειά της στο art22.gr. Στη συνέχεια, το 2015, όταν έγραψα το βιβλίο μου Χαρακτήρες και Επαγγέλματα ήταν η πρώτη που σκέφτηκα να το εικονογραφήσει. Της ταιριαξαν τα κείμενα και είπε το ναι με αποτέλεσμα να κάνουμε την πολύ επιτυχημένη έκθεση Χαρακτήρες και Επαγγέλματα στην γκαλερί Περιτεχνων Καρτερης το 2016, με τα έργα της εικονογράφησης.
Τότε ξεκίνησε και η φιλία μας.
Τη Βίκυ τη θαυμάζω. Ζει και την εμπειρία της την κάνει αργότερα εικόνα. Και έχει γνώμη για τα πράγματα. Έχει τη δική της άποψη και την δική της εικόνα για τον κόσμο. Δεν μιλάει πολύ αλλά τα λέει όλα με την ζωγραφική της. Μια ζωγραφική πολλές φορές εγκεφαλική, αλλά πάντοτε βιωματική, που δεν μπορεί παρά να σε ταρακουνήσει. Έτσι, οταν αποφάσισε να οργανώσει την έκθεση "Εις υγειαν" το 2018 της έγραψα το κείμενο του καταλόγου.
Από τότε η δουλειά της προχώρησε πολύ. Και με μεγάλη χαρά γράφω το κείμενο του καταλόγου της τελευταίας της δουλειάς που παρουσιάζει στην Sianti Gallery το 2026. Η εξέλιξη της είναι θεαματική και τα θέματα της εξαιρετικά επίκαιρα. Συγχαρητήρια Βίκυ μέσα απ' την καρδιά μου! Και εις ανώτερα!
Το κείμενο του καταλόγου
Βίκυ Γεωργιοπούλου: Δυστοπία και ακραίος ρεαλισμός
Η Βίκυ Γεωργιοπούλου δεν αρέσκεται στις ωραιοποιήσεις. Μας προτάσσει την ωμή αλήθεια της, χρησιμοποιώντας έναν ακραίο ρεαλισμό. Η ζωγραφική της μοιάζει να βγαίνει μέσα από ένα δυστοπικό δελτίο ειδήσεων: πόλεμος, βία ανηλίκων, παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας, ψυχικά τραύματα, παρακμή, καταστροφές. Η πραγματικότητά της είναι τρομακτική και το μέλλον που περιγράφει επικίνδυνο και αβέβαιο. Ένας αμείλικτος ρεαλισμός είναι η στάση της απέναντι στο σήμερα, ένας ρεαλισμός που βρίσκεται στους καμβάδες της όχι για να χωνευτεί, αλλά για να προβληματίσει. Με τους συμβολισμούς, την «υπερβολή» που χρησιμοποιεί και τον τρόπο που οργανώνει τις συνθέσεις της, θέλει να κάνει τον θεατή να αντιδράσει μπροστά σε αυτό που βλέπει. Πρόκειται ουσιαστικά για μια «αίσθηση της ύπαρξης» που αποτυπώνει τον ζόφο της σύγχρονης εποχής και που, πολλές φορές, χαρτογραφεί την περιοχή του ασυνείδητου.
Τα παιδιά - «ενήλικες» πρωταγωνιστούν στην ζωγραφική της, με το μαύρο χιούμορ να είναι διάχυτο. Εργαζόμενη για χρόνια στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, η Βίκυ Γεωργιοπούλου ζει από κοντά καθημερινά τα αδιέξοδα που βιώνουν τα παιδιά σήμερα και όλα τα προβλήματα που τα ταλαιπωρούν, με αφετηρία τη ζωή τους μέσα σε μια κοινωνία εσφαλμένα δομημένη, που τα κάνει να ασφυκτιούν και να παίρνουν λάθος δρόμους. Για την ίδια, αποτελούν σχολείο, ένα βιβλίο δίχως τέλος. Και η μοναξιά τους, σε έναν κόσμο διαταραγμένων ενηλίκων, είναι γι' αυτήν αστείρευτη πηγή έμπνευσης.
Το έργο «Τα εγκαίνια» που απεικονίζει τα ερείπια που αφήνει πίσω του ο πόλεμος είναι από τα πιο σημαντικά αυτής της ζωγραφικής ενότητας και ιδιαίτερα επίκαιρο. Στο πέρασμα της ιστορίας δεν ήταν λίγες οι φορές που οι καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν την τέχνη ως κινητήρια δύναμη και εργαλείο αντίστασης απέναντι στην φρικαλεότητα του πολέμου. Παραθέτω μερικά πολύ γνωστά έργα: «Ο πόλεμος» του Marc Chagall, η «3η Μαϊου 1808» του Francisco Goya, το χαρακτικό « Στρατεύματα προελαύνουν μέσα σε αέρια» του Otto Dix και, βέβαια, η περίφημη «Γκουέρνικα» του Pablo Picasso. Το έργο της Γεωργιοπούλου περιέχει κι αυτό ένα καθαρά αντιπολεμικό μήνυμα που βγαίνει, όμως, μέσα από ένα ειρωνικό σχόλιο: ένα παιδί εγκαινιάζει την καταστροφή. Τι παιδιά γεννάει η σημερινή κοινωνία, μας κάνει να αναρωτηθούμε η ζωγράφος, και τι κόσμο τους παραδίδουμε; Το ίδιο ισχύει και για το έργο της «Όνειρο σε Εφιάλτη» όπου ένα παιδί αναζητά τα χρώματα μέσα στο σκοτάδι του πολέμου.
Για τη Βίκυ Γεωργιοπούλου μια ακόμη μάστιγα της εποχής είναι η τεχνολογία. Για την ίδια δεν είναι παρά το σύγχρονο κουτί της Πανδώρας. Όπως η περιέργεια οδήγησε την Πανδώρα να ανοίξει το δοχείο, απελευθερώνοντας σωματικές και συναισθηματικές κατάρες, έτσι και η περιέργεια του κοριτσιού στο ομώνυμο έργο της ζωγράφου, που θέλει να εξερευνήσει τα πάντα μέσα στο κινητό της, είναι η πηγή των σύγχρονων προβλημάτων. Το κινητό γίνεται ένα δώρο που, ενώ μοιάζει πολύτιμο, στην πραγματικότητα είναι κατάρα. Κάνει τα παιδιά αντικοινωνικά, ενώ ανοίγεται ένας καθαρά πλασματικός κόσμος μπροστά τους, γεμάτος άχρηστες πληροφορίες, που δεν τα αφήνει πολλές φορές να χαίρονται την ηλικία τους.
Πολύ σημαντικά έργα της ίδιας ζωγραφικής ενότητας είναι τα «Κοινωνική κατασκευή, κορίτσι» και «Κοινωνική κατασκευή, αγόρι». Το 1966 οι κοινωνιολόγοι Πίτερ Μπέργκερ και Τόμας Λούκμαν γράφουν την «Κοινωνική Κατασκευή της Πραγματικότητας», ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του 20ου αιώνα στον τομέα της κοινωνιολογίας. Κεντρική ιδέα του είναι ότι άτομα και ομάδες δημιουργούν, με το πέρασμα του χρόνου, κοινωνικές αναπαραστάσεις του κόσμου και του εαυτού τους. Αυτές με τη σειρά τους αφομοιώνονται και επαναλαμβάνονται ως ρόλοι, θεσμοποιούνται και ενσωματώνονται στην κοινωνία ως φυσικές (!). Η γνώση και οι αντιλήψεις της πραγματικότητας, δηλαδή, κατασκευάζονται κοινωνικά. Έτσι, έχουμε ροζ για το κορίτσι το οποίο μένει μουγκό, αφού δεν του αφήνεται η επιλογή να διαλέξει τι του αρέσει πραγματικά, και γαλάζιο για το αγόρι που για τον ίδιο λόγο του αφαιρείται η όραση. Η ζωγράφος, μ' αυτόν τον τρόπο, θέλει να προβληματίσει τον θεατή για το ρόλο της κοινωνίας που δεν αφήνει τα παιδιά ελεύθερα να είναι απλά ο εαυτός τους, αλλά τους επιβάλλει μια κατασκευασμένη πραγματικότητα που δεν τα αφορά.
Ένα ακόμα σύγχρονο θέμα που θέλει να θίξει η Γεωργιοπούλου είναι το προσφυγικό. Έτσι, απεικονίζει μια γυναίκα πρόσφυγα με το παιδί της στην αγκαλιά ως μια Παναγία με το θείο βρέφος που παλεύει μες στα κύματα. Πρόκειται για ένα δημοφιλές θέμα στην τέχνη και για μια απεικόνιση που είναι συχνή τόσο στην ορθόδοξη όσο και στην δυτική χριστιανική τέχνη. Με τον τρόπο αυτό, η πρόσφυγας με το παιδί της μετατρέπονται σε σύγχρονους μάρτυρες και υπογραμμίζεται η τραγικότητα της κατάστασής τους.
Τέλος, με το έργο «Staycation», η ζωγράφος μιλάει για την απόλυτη παρακμή της σύγχρονης κοινωνίας. Η κατασκευή μιας ψεύτικης ευτυχίας υπήρξε για πολλές γενιές η πανάκεια που οδήγησε τον κόσμο στην σημερινή του κατάσταση, με την δημιουργία τεχνητών παραδείσων, που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα.
Στο σύνολό τους, τα έργα της Βίκυς Γεωργιοπούλου έχουν χαρακτήρα δυσοίωνο και απάνθρωπο. Πρόκειται για ένα θέμα που γίνεται όλο και πιο προσφιλές στους καλλιτέχνες από τα τέλη της δεκαετίας του '90. Η παγκοσμιοποίηση, η εμπορευματοποίηση των φυσικών πόρων αλλά και της ανθρώπινης ζωής, η οικονομική κρίση, η οικολογική καταστροφή συνέβαλαν σ' αυτό το φαινόμενο που βλέπουμε διευρυμένο στην τέχνη του 21ου αιώνα. Η καλλιτέχνιδα έχει κι αυτή σαν θέμα της τη δυστοπία, όχι, όμως, επειδή έλκεται από μια επικρατούσα αισθητική ή μόδα, αλλά γιατί αισθάνεται βαθιά φρίκη για την σύγχρονη εποχή. Η δική της δυστοπία αναφέρεται σε έναν κόσμο που κάλλιστα μπορεί να υπάρξει και αυτό δίνει στην τέχνη της έναν χαρακτήρα προειδοποίησης.
Στους πίνακές της, όμως, υπάρχει και η ελπίδα. Όταν ζωγραφίζει το έργο « Ο Βασιλιάς», δείχνοντας ένα όμορφο αγόρι με μακριά μαλλιά μέσα στις καλαμιές, υποστηρίζει ότι αυτός είναι ο πραγματικός παράδεισος για ένα παιδί. Η φύση. Μήπως, λοιπόν, η επιστροφή στη φύση να είναι, τελικά, η λύση σε όλα τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας;
Ήρα Παπαποστόλου
Κριτικός & Ιστορικός Τέχνης, μέλος της AICA International
