Εγκαίνια: 21 Απριλίου 2015
Mε την Υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων
και της Πρεσβείας της Ρουμανίας στην Ελλάδα.
Gabriel Grama: Οικουμενικά σύμβολα
Οι πηγές έμπνευσης του Πικάσο ήταν ποικίλες, μέχρι που η Αφρικανική τέχνη του έδειξε έναν νέο τρόπο να βλέπει τον κόσμο, όπως αποδεικνύεται στο έργο του « Δεσποινίδες της Αβινιόν» (1907). Στο εργαστήριό του, δίπλα στους τεράστιους ναίφ- πριμιτίφ πίνακες του Ρουσσώ, είχε γλυπτά από την Ωκεανία και αφρικάνικες μάσκες. Ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες του 20ου αιώνα, ο Μπρανκούζι, ενδιαφέρθηκε – όπως και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες της γενιάς του – για την αφρικανική τέχνη καθώς και για άλλες πρωτόγονες τέχνες. Το έργο του «Το φιλί» (1908) αποτελεί από ορισμένες απόψεις το αντίστοιχο των «Δεσποινίδων της Αβινιόν» στη γλυπτική.
Ρουμάνος στην καταγωγή και με σπουδές στη γλυπτική, ο Gabriel Grama, θυμάται τις παραδόσεις της χώρας του και επηρεάζεται από τις παγανιστικές λατρείες της και τους χορούς της με τις παραδοσιακές μάσκες, καθώς και από τα έθιμα της Ανατολικής Ευρώπης, της Μεσογείου, της Αιγύπτου και της Βόρειας Αφρικής. Με τη ζωγραφική του μιλάει για οικουμενικά σύμβολα της ζωής και της γονιμότητας, όπως αυτά ενυπάρχουν στον σύγχρονο κόσμο.
Κεντρικά θέματα στη ζωγραφική του είναι ο άνθρωπος ( με κύρια πρόσωπα αυτά της γυναίκας του, του παιδιού του και του ίδιου) και η σχέση του με τη φύση και τον σύγχρονο πολιτισμό. Η μητέρα με το παιδί στην αγκαλιά, πρωτόγονοι χοροί και τράγοι ως σύμβολα γονιμότητας μπλέκονται με φόρμες που θυμίζουν παγωμένα κτίρια και ψυχρές μηχανές. Φόρμες που παραπέμπουν στη γλυπτική, έντονα χρώματα που έρχονται κόντρα το ένα στο άλλο ( με σημαντική την παρουσία του πράσινου και του κόκκινου που χρησιμοποιούνται πολύ στη Ρουμανία) , σχήματα που παραπέμπουν στην γραμμικότητα της βυζαντινής αγιογραφίας αλλά και σε γραφές όπως η ιαπωνική ή η αραβική, στυλιζαρισμένες μορφές σε κίνηση, είναι οι εικόνες που συναντά ο θεατής που στέκεται μπροστά στα έργα του ζωγράφου. Άλλοτε ο άνθρωπός του υποφέρει από τον πολιτισμό που ο ίδιος έχει φτιάξει και άλλοτε χορεύει απελευθερωμένος από αυτόν, με τις χρωματιστές φούντες, τα κρόσσια και τα σκουλαρίκια που συναντάμε σε πολλά έθιμα.
Ο καλλιτέχνης λέει για τα έργα της ενότητας '' Contemporary primitivism'' : « Τα έργα αυτά αποτελούν την προσπάθειά μου να εκφράσω την αντίθεσή μου σε όσα η σύγχρονη κοινωνία προσφέρει και παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια. Τα 50 έργα, κυρίως καμβάδες μεσαίων διαστάσεων, αλλά και μεγαλύτερα, τα φιλοτέχνησα τη χρονική περίοδο 2010-2015. Με επιρροές από το βαλκανικό φολκλόρ και κυρίως το Ρουμανικό, από την λαϊκή τέχνη της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, συνδυάζω στην πολύ χαρακτηριστική γραφή μου γραφιστικά στοιχεία με διακοσμητικούς χρωματισμούς. Από τη Βυζαντινή Αγιογραφία, την οποία μελέτησα πολλά χρόνια στην Ελλάδα, προέρχονται πολλοί αυτοματισμοί και τρόποι έκφρασης που αναγνωρίζονται εύκολα στους πίνακές μου ».
Τελικά, πίσω από την τεχνολογία και τον ασφυκτικό κόσμο του σήμερα, ο άνθρωπος του Gabriel Grama, παρά την εξέλιξή του, έχει τα ίδια αρχέγονα ένστικτα και τις ίδιες ανάγκες, ανεξάρτητα από τον τόπο καταγωγής του, με αποτέλεσμα να γίνεται και ο ίδιος ένα οικουμενικό σύμβολο.
Ήρα Παπαποστόλου
[O Gabriel Grama επιλέγει για τίτλο της έκθεσής του τον Σύγχρονο Πρωτογονισμό.
Το 1984 είχε γίνει μια έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Ν. Υόρκης όπου είχαν χρησιμοποιηθεί αυτές οι δύο λέξεις. Ο τίτλος της έκθεσης ήταν Πρωτογονισμός και Σύγχρονη Τέχνη και μάλιστα η λέξη πρωτόγονος είχε χρησιμοποιηθεί με επιφύλαξη. Οι εκθέτες, για να τιμήσουν την πρωτόγονη τέχνη έδειξαν τότε πώς επηρέασε τους μοντερνιστές Ευρωπαίους καλλιτέχνες, όπως τον Πικάσο, τον Μοντιλιάνι, τον Μπρανκούζι ή τον Τζιακομέτι.
Όπως λοιπόν η Αφρικανική τέχνη έδειξε σε έναν Πικάσο έναν νέο τρόπο να βλέπει τον κόσμο, έτσι και το βαλκανικό φολκλόρ και κυρίως το Ρουμανικό, ή η λαϊκή τέχνη της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, έδωσαν το ερέθισμα στον Gabriel Grama να δημιουργήσει τον δικό του νέο κόσμο.]
www.debop.gr/deBlog/interviews/o-sygxronos-protogonismos-tou-gabriel-grama
