Ένα κείμενο μου του 2013 για το έργο της Εύης Τσακνια
ΕΥΗ ΤΣΑΚΝΙΑ
Είναι γεγονός ότι οι Έλληνες καλλιτέχνες, χωρίς να έχουν μια φυσιολογική εξέλιξη σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους σύγχρονούς τους -δεδομένης της ιδιαιτερότητας της ιστορίας τους- κατορθώνουν, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και κάτω από αντίξοες συνθήκες, να συνδιαλλαγούν μαζί τους σε ισότιμη βάση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Δήμος Σκουλάκης, ο οποίος, με την επανεγγραφή αριστουργημάτων της ιστορίας τέχνης στη σύγχρονη ζωγραφική, κατατάσσεται στην ομάδα της Αφηγηματικής παραστατικότητας των μέσων της δεκαετίας του '60 καθώς και πολύ κοντά στους Ισπανούς καλλιτέχνες της equipo crónica της δεκαετίας του '70 ή στο ιταλικό κίνημα pittura colta της δεκαετίας του '80.
Η Εύη Τσακνιά, με τη σειρά της μπορεί να αναμετρηθεί με την ευρωπαϊκή ζωγραφική των δεκαετιών '80 και '90, και να ενταχθεί στο κίνημα της ελεύθερης παραστατικότητας (figuration libre). Σύμφωνα με τον επίσημο όρο, «η ελεύθερη παραστατικότητα είναι το προϊόν των ζωγράφων που είναι μάρτυρες της εποχής τους, μιας εποχής που δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να την εικονογραφούν, ενώ παράλληλα είναι και μία μύηση στην κουλτούρα των mass media». Πρόκειται για μια ζωγραφική φτιαγμένη από «ελευθερίες» που μιλάει για την κοινωνία, τη βία, τη σεξουαλικότητα, για όσα υποφέρουν οι άνθρωποι, για τις μικρές τους χαρές. Εκπρόσωποι του κινήματος θεωρούνται οι Rémi Blanchard, François Boisrond, Robert Combas, Hervé Di Rosa και Richard Di Rosa. Οι καλλιτέχνες της ελεύθερης παραστατικότητας, μέσω των έργων τους, βρήκαν την ελευθερία να απεικονίσουν όλες τις μορφές τέχνης χωρίς όριο όσον αφορά στο καλλιτεχνικό είδος ή στον γεωγραφικό χώρο και χωρίς ιεραρχία αξιών ανάμεσα στην «υψηλή» τέχνη και τις υπόλοιπες τέχνες.
Μάρτυρας της εποχής της, η Εύη Τσακνιά παρουσιάζει μέσα από στίχους τραγουδιών, κόμικς, συνθήματα και όλη την ποπ κουλτούρα των eighties και των nineties, την ελληνική-ευρωπαϊκή προσέγγιση στο μεταίχμιο του παλιού και του νέου κόσμου. Mε τη γυναικεία ματιά της και με πολιτική χροιά, έρχεται να μιλήσει για τη γενιά της Μεταπολίτευσης και τη διεθνή πολιτισμική της ένταξη στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και να καταγράψει τη διαδρομή της. Στα έργα της βλέπουμε την άνοδο των σοσιαλιστικών κομμάτων, το πυρηνικό ατύχημα του Chernobyl, τις κασέτες που γράφαμε μουσική, τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, τα Playmobil, τη μεταμοντέρνα κουλτούρα... Ουσιαστικά εικονογραφεί με απόλυτη ελευθερία το πρόσφατο ευρωπαϊκό παρελθόν, χωρίς να δίνει σημασία στην «υψηλή» τέχνη, γεγονός που την κατατάσσει με βεβαιότητα στο κίνημα της ελεύθερης παραστατικότητας
Κάποιες φορές μας μοιάζει απλοϊκή και χωρίς βάθος η προσέγγισή της, σαν παιδικό παιχνίδι φτιαγμένο με νοσταλγία, όμως αν προσέξουμε καλύτερα τα γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας που περιγράφει, μας συνεπαίρνουν. Όλα τα έργα της έκθεσης Europa 80s-90s μιλάνε για την κοινωνία και την πολιτική «αναμειγνύοντας εποχές, τάσεις και επιρροές, παρελθόν, παρόν και μέλλον». Πρόκειται για μια μικρή αλλά σοβαρή φωνή μέσα στο χάος της εποχής, που δε φοβάται να πει τη δική της ιστορία.
Ήρα Παπαποστόλου
Το κείμενο της Ήρας Παπαποστόλου, που γράφτηκε πριν από 10 χρόνια περίπου, για την έκθεσή μου "Εuropa 80s - 90s" (στην γκαλερί Περιτεχνών), που κι' αυτή μετράει πάνω από δεκαετία - χωρίς αυτό να έχει καμιά σημασία - μια που είναι εύστοχο και τα θέματα όπως η κοινωνία και η πολιτική, που πραγματεύονται τα έργα, είναι πάντα επίκαιρα.
Συνεχίζω λοιπόν να καταγράφω την εποχή μου "με μια ζωγραφική φτιαγμένη από ελευθερίες", όπως εντοπίζει η Ήρα, αναμειγνύοντας εποχές, τάσεις, και επιρροές, παρελθόν, παρόν και μέλλον, μένοντας σταθερά στην Ευρώπη, πολύ πριν κινδυνεύσουμε να βρεθούμε εκτός, πολύ πριν το "Μένουμε Ευρώπη" γίνει σύνθημα.
Εύη Τσακνια, 14/11/2024