Ιδιόμορφες Προοπτικές
Προοπτική είναι η τέχνη της προβολής μιας τρισδιάστατης εικόνας και της δημιουργίας της αίσθησης του βάθους σε μια επίπεδη επιφάνεια. Ακούγοντας τη λέξη έρχεται στο μυαλό μας το περιβόητο tromple l' oeil, η σχεδιαστική ψευδαισθησιακή προοπτική της Αναγέννησης, η τρισδιάστατη ζωγραφική του 20ου αιώνα αλλά και η εικονική πραγματικότητα.
Ο Φιλίππο Μπρουνελέσκι εισήγαγε μια τεχνική για την απεικόνιση αντικειμένων καθώς αυτά «ξεμακραίνουν» προς το σημείο φυγής και ο Λεόνε Μπατίστα Αλμπέρτι στο «Ντε Πικτούρα» (1435) διαμόρφωσε μια ακριβή μέθοδο προοπτικής κατασκευής, που υιοθετήθηκε από τους Φλωρεντινούς καλλιτέχνες του 15ου αιώνα. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι επινόησε τον όρο αιθέρια προοπτική για να περιγράψει την υποδήλωση της απόστασης με τη βαθμιαία διαμόρφωση του χρωματικού τόνου. Όσο για τον Πωλ Σεζάν απλά “αδιαφόρησε” για το σωστό σχέδιο και την προοπτική.
Στην Ελλάδα, ιδιαίτερη άποψη για την προοπτική είχαν οι Αγήνωρ Αστεριάδης και Γιάννης Μόραλης. Μία παράδοξη προοπτική του χώρου συναντάμε στα έργα του Χρίστου Καρά και έντονα ψευδαισθησιακά μέσα προοπτικής στο έργο της Όπυς Ζούνη. Η σχεδιαστική προοπτική με πολλαπλά σημεία αναφοράς δημιουργεί ένα χώρο πολυδιάστατο σαν κοιταγμένο από πολλές γωνίες στο έργο του Παύλου Σάμιου και σε αυτό της Λήδας Κοντογιαννοπούλου ( η οποία χρησιμοποιεί πολύ και τον καθρέφτη στα έργα της ενώ ενώνει και διαφορετικά τελάρα μεταξύ τους για την επίτευξη του στόχου της). Ιδιόμορφη είναι και η προοπτική στα έργα των Αχιλλέα Χρηστίδη και Αχιλλέα Πιστώνη με σκοπό την έκφραση της ιδιαίτερης εσωτερικής οπτικής τους (στον Αχχιλλέα Πιστώνη χρησιμεύει ιδιαίτερα για την απόδοση της ψυχολογικής ταυτότητας των ατόμων που απεικονίζει).
Οι ιδιόμορφες αυτές προοπτικές δίνουν στα έργα μεγάλη ζωντάνια. Μοιάζουν να πάλλονται, ενώ βάζουν και το θεατή στο παιχνίδι ο οποίος πολλές φορές νιώθει να είναι και αυτός κομμάτι τους, όσο αυτή η ψευδαίσθηση της τρίτης διάστασης τον γεμίζει πολλά και ποικίλα συναισθήματα.
Ήρα Παπαποστόλου
