Γυναίκες Ζωγραφίζουν Γυναίκες - THE LOFT ( 31/10 - 19/11/2014)

2014-09-23 21:33

Γυναίκες Ζωγραφίζουν Γυναίκες

Έκθεση Ζωγραφικής στο LOFT ( Μητροπόλεως & Καπνικαρέας 3)

31/ 10 /2014 – 19/11/2014

Επιμέλεια Έκθεσης: Ήρα Παπαποστόλου

Συμμετέχουν οι ζωγράφοι:

Βίκυ Γεωργιοπούλου, Μαριάννα Κατσουλίδη, Ορέστεια Παπαχρήστου,

Μάνθα Τσιάλιου, Μαρία Φιλιππακοπούλου

«Ζωγραφίζω για να δείξω την τιμή και την περηφάνια και την έκσταση και τη θλίψη και την αμφιβολία και τον έρωτα και τη λαχτάρα», έλεγε η ζωγράφος Αρτεμισία Τζεντιλέσκι τον 17ο αιώνα, όταν ζωγράφιζε γυναίκες και την οργή τους απέναντι στο αντρικό φύλο. Τι λένε όμως σήμερα οι γυναίκες που ζωγραφίζουν γυναίκες;

Στον κατάλογο της έκθεσης «Ο Μύθος της Γυναίκας στη Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική (1930-2000») ο τεχνοκριτικός Χάρης Καμπουρίδης αναφέρει χαρακτηριστικά για τις γυναίκες που ζωγραφίζουν γυναίκες: «Στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, η παρουσία των γυναικών δεν είναι πλέον σποραδική, όπως στις αρχές του. Πιθανόν μάλιστα να συμβαίνει το αντίστροφο, να υπερτερούν αριθμητικά οι γυναίκες των ανδρών ομοτέχνων τους». Δίνοντας παραδείγματα όπως οι καλλιτέχνιδες Ελένη Μωραΐτη, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Αιμιλία Παπαφιλίππου, Μαρία Παπαδημητρίου και Βάνα Ξένου καταλήγει: «Θα άξιζε να σημειώσει κανείς γενικά ότι εκεί όπου η γυναίκα ζωγράφος σχολιάζει τη φύση της και τον κοινωνικό της ρόλο, σπανίως ο πίνακας παραμένει στην συμβατική ζωγραφική. Πολλές από τις ζωγράφους αυτής της ομάδας μοιάζει σαν να θέλουν να ξαναγεννήσουν εξ ιδίων όχι μόνο την ταυτότητα του σώματός τους αλλά και την λειτουργία της εικαστικής τέχνης».

Σήμερα, πολλές γυναίκες χρησιμοποιούν σαν μέσο τους τον παραδοσιακό καμβά για να μιλήσουν για το φύλο τους.

Η Μαρία Φιλιππακοπούλου διαλέγει για μούσα της τη γυναίκα της λαϊκής αγοράς με τη νάιλον τσάντα με τα ψώνια. Ένας απλός καθημερινός άνθρωπος και αφημένη από τις κακουχίες της ζωής, η γυναίκα της κινείται σε μάντρες και περιοχές αποδόμησης. Ντυμένη με ένα απλό φόρεμα, σε στάση που μαρτυράει κούραση αλλά και δύναμη, προχωράει το δρόμο της. Κρατώντας μια αινιγματική ατμόσφαιρα, η Μαρία Φιλιππακοπούλου δημιουργεί ρεαλιστικούς χαρακτήρες γυναικών με πραγματικές ταυτότητες. Για την επίτευξη του στόχου της έχει τραβήξει μια σειρά από φωτογραφίες σε μάντρες αυτοκινήτων. “Με συγκινούσαν τα βουνά από τα αμέτρητα εξαρτήματα, τα πεταμένα σίδερα, οι στοίβες από αυτοκίνητα το ένα πάνω στο άλλο. Μου προκαλούσε μεγάλη έκπληξη η αποδόμηση του αυτονόητου: σε αυτές τις λεωφόρους διαλυόταν ή στην καλύτερη περίπτωση ανακυκλωνόταν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του τεχνολογικού πολιτισμού μας. Και μέσα εκεί, ζούσαν και εργάζονταν άνθρωποι, συνθέτοντας μία αλλόκοτη και ανοίκεια εικόνα, τόσο κοντά και τόσο μακριά από «εμάς».”, λέει χαρακτηριστικά η ίδια. Αυτή η “αποδόμηση”, ή αλλιώς η “αποσυναρμολόγιση” δεν μεταφέρεται και στη γυναίκα της, με την έννοια της αποσυναρμολόγησης του εαυτού της;

Η Μάνθα Τσιάλου, από την πλευρά της, διαλέγει να μιλήσει για τον γυναικείο αισθησιασμό και τις πολλαπλές γυναικείες προσωπικότητες μέσα από την απεικόνιση των ποδιών και παπουτσιών τους. Ουσιαστικά η ζωγράφος φτιάχνει πορτρέτα γυναικών δίνοντας έμφαση στο συναίσθημά τους: η εκκεντρική, η ντροπαλή, η συνεσταλμένη, η αποφασιστική, η γυναίκα-παιδί, η μοιραία γυναίκα, αυτή που έχει συνείδηση της αξίας της, η χαριτωμένη, η χορεύτρια, η δημιουργός, η σοφή, η ρομαντική, η διαισθητική, η αναζητήτρια, η μοναχική, η ηδονική, η ατίθαση, η παιχνιδιάρα, η αθώα, η αυθόρμητη, η γεμάτη περιέργεια… Οι νόμοι της ψυχής περνούν σε ένα φευγαλέο βάδισμα, ήρεμο ή αποφασιστικό, και τα παππούτσια μετατρέπονται σε σύμβολα της ταυτότητας του κάθε θηλυκού.

H Ορέστεια Παπαχρήστου, επηρεασμένη από την Ποπ-Αρτ και τα κόμικς, καθώς και από την τέχνη της αφίσας, φτιάχνει έργα όπου κυριαρχούν οι γυναικείες μορφές και όπου υπονοείται ένας βαθύς ερωτισμός. Η πραγματικότητα παρουσιάζεται στυλιζαρισμένη σε μία ποπ-αρτ αισθητική και τη φύση υπονοούν κάποιες παπαρούνες, νούφαρα ή πεταλούδες που αποτελούν μέρος του φόντου. Αυτή τη φορά επιλέγει να ζωγραφίσει γυναίκες όπως είναι η Οφηλία, η αγαπημένη του Άμλετ στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Σαίξπηρ, που, γεμάτη θλίψη, τρελαίνεται και πνίγεται σε ένα ποτάμι. Στην Οφηλία, παρουσιάζεται ο έρωτας με την πιο δραματική κατάληξη που μπορεί να έχει και το φίδι, γνωστό σύμβολο θανάτου και αλληγορίας της απάτης, της ζήλειας και της λαγνείας, την “καλύπτει”. Η ίδια λέει: «Βασικό κριτήριο για την επιλογή της θεματολογίας μου, είναι να μπορεί να είναι ανοιχτό σε αλληγορίες και να μπορώ να ταυτιστώ, και μάλλον γι ‘αυτό η γυναίκα κυριαρχεί στη δουλειά μου!»

Η Βίκυ Γεωργιοπούλου παραθέτει στη σειρά έργων της με τίτλο Μια θέση στο Δημόσιο τις εμπειρίες της ενός χρόνου όπου δούλεψε στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά. Το κέντρο στη ζωγραφική της είναι ο άνθρωπος τον οποίο αποδίδει με ακρυλικά σε καμβά. Γυναίκες , δημόσιοι υπάλληλοι, καθισμένοι στη μία και μοναδική παλιά «έδρα» την οποία συναντάμε σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, έχουν να μας πουν και από μία ιστορία η καθεμία. Συναντάμε την υπάλληλο που πνίγεται στη δουλειά και τη γραφειοκρατία καθώς και την εγκλωβισμένη υπάλληλο. Ενδιαφέρον έχουν τα αντικείμενα που τις χαρακτηρίζουν, όπως μια εικόνα της Παναγίας για την υπάλληλο που παίρνει την πίεσή της. Τα έργα της Βίκυς Γεωργιοπούλου είναι ολοκληρωμένα πορτρέτα γυναικών που συναντάμε κάθε μέρα στις δημόσιες υπηρεσίες. Η υπάλληλος που υποφέρει είναι μια τραγική μορφή. Καθισμένη στο γραφείο της και περιτριγυρισμένη από φάρμακα και ένα πιεσόμετρο, με τις ρυτίδες στο κούτελο, τους μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια και το κενό στο βλέμμα της, προσπαθεί απλά να επιβιώσει. Όσο για την υπάλληλο που πνίγεται στη γραφειοκρατία, με την υστερία της και την απόγνωσή της, με το βλέμμα ενός τρελλού, με τα χέρια και το στόμα ανοιχτά, δεν είναι παρά μια σύγχρονη κραυγή που μοιάζει να βγαίνει από μορφή αρχαίας τραγωδίας. Δυστυχία, απελπισία, μιζέρια. Αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά των ηρωίδων της Βίκυς Γεωργιοπούλου, σε μια προσέγγιση με χιούμορ, αλλά και ανθρώπινη ευαισθησία. Ο ρεαλισμός της αμίλικτος, μας προβληματίζει θετικά ενώ μας προτρέπει να σκεφτούμε σε τι κόσμο ζούμε.

Η Μαριάννα Κατσουλίδη, φτιάχνει τη δική της εικονογραφία και τον δικό της ζωομορφικό συμβολισμό σε άσπρο μαύρο και γκρι όπου η γυναίκα παρουσιάζεται σε αρμονία με τη φύση με έναν ιδιότυπο ρεαλισμό που μας θυμίζει τον ρομαντισμό του 18ου και 19ου αιώνα. Σε κάθε γυναίκα της αποδίδεται και μια ιδιότητα ανάλογα με το ζώο που στέκεται πλάι της. Πρόκειται για έναν γυναικείο κόσμο, ονειρικά πλασμένο, με τη θεία δίκη, την ανιδιοτέλεια και τη στοργή των ζώων. Οι φιγούρες είναι καθαρές και απλές, άλλοτε σχεδόν με χορευτική κίνηση και άλλοτε άκαμπτες και παγωμένες στο πέρασμα του χρόνου. Σε αντίθεση με το τι συμβαίνει στην πραγματικότητα, στη ζωγραφική της, γυναίκα και φύση συνυπάρχουν αρμονικά, με τη γυναίκα να αντιπροσωπεύει κάποιες βασικές ηθικές αρχές σε μια προσπάθεια επαναφοράς αρχών και αξιών.

Οι σύγχρονες καλλιτέχνιδες είναι ουσιαστικά σε μία αναζήτηση της γυναικείας ταυτότητας. Πιο ρεαλιστικές η Μαρία Φιλιππακοπούλου και η Βίκυ Γεωργιοπούλου απαθανατίζουν γυναίκες της καθημερινότητας και τις μεταφέρουν στον καμβά, αγγίζοντας πιο πολύ τη σύγχρονη πραγματικότητα. Πιο παιχνιδιάρα, η Μάνθα Τσιάλιου περιγράφει γυναικεία συναισθήματα μέσα από μια ευρεία γκάμα γυναικείων ταυτοτήτων. Πιο ρομαντική, η Μαριάννα Κατσουλίδη, με τη σωματική στάση των γυναικών της, μεταφέρει στο θεατή το γυναικείο συναίσθημα. Πιο αλληγορική, η γυναίκα της Ορέστειας Παπαχρήστου εκπέμπει έναν ιδιόμορφο ερωτισμό. Πρόκειται για γυναίκες- μούσες που όμως δεν μαρτυρούν απαραίτητα αν είναι σύζυγοι, μητέρες ή κόρες. Οι γυναίκες ζωγράφοι σχολιάζουν τη φύση τους και τη γυναικεία παρουσία στην τέχνη και στη ζωή και μερικές από τις γυναίκες τους μπορούν ίσως να ταυτιστούν ακόμα και με την ίδια την έννοια της ζωγραφικής.

Ήρα Παπαποστόλου

https://popaganda.gr/ti-apascholi-simera-tis-ginekes/

https://www.greekaffair.gr/politismos-texni/museums-galleries/gunaikes-zwgrafizoun-gunaikes-ekthesi/

https://www.living-postcards.com/node/1806#.VFD66TSsXNl

https://www.clickatlife.gr/atzenta/event/42303

https://diastixo.gr/allestexnes/eikastika/3059-artloft

https://www.avmag.gr/av/50316/ikastiki-platforma-the-artloft-ginekes-zografizoun-ginekes/

https://www.koutipandoras.gr/article/124395/artloft-sto-theloft

https://world.timeout.com/events/--9768

https://diadrastiko.blogspot.gr/2014/10/artloft.html

https://www.art22.gr/the-artloft-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%BD%CE%AD%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7/

https://allevents.in/athens/%CE%93%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CE%96%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CE%93%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B5%CF%82/1566540996900767

https://www.culturenow.gr/31281/gynaikes-zwgrafizoyn-gynaikes-ekthesh-sth-nea-eikastikh-platforma-the-artloft

www.axiaplus.gr/article/84126/h-kelly-athanasiadoy-sto-loft/

www.megatv.com/joy/default.asp?catid=36427&subid=2&pubid=34136883#.VGdvhKB5TiQ.facebook