ΕΠΕΙΔΗ Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΗΘΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ, επειδή η αισθητική δεν είναι η ηθική του παρόντος, επειδή η ηθική του ελληνικού παρόντος είναι η απάτη, επειδή η αισθητική δεν έχει παρόν εδώ στην Ελλάδα, επειδή στην Ελλάδα παρόν είναι το παρελθόν, επειδή τούτο το παρελθόν δεν έχει μέλλον, επειδή το μέλλον γενικώς είναι αόριστον παντού στον κόσμο πλην της Ελλάδος όπου είναι οριστικόν καθότι θανατερόν, επειδή η τέχνη είναι μια παρηγοριά κι ένα καταφύγιο απ’ τη μιζέρια και την αθλιότητα, επειδή η μιζέρια και η αθλιότητα περίσσεψαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, επειδή η πολιτική στερείται αισθητικής διότι στερείται ηθικής, επειδή πολλοί καλλιτέχνες στερούμενοι ουσιαστικής αισθητικής παιδείας επιχειρούν να ασχοληθούν με την πολιτική για να χάσουν και τη λιγοστή αισθητική παιδεία που είχαν, επειδή θέλουμε να τους προφυλάξουμε απ’ αυτή τη συμφορά, για όλα αυτά τα επειδή και για πολλά άλλα η ενασχόληση με την τέχνη στην Ελλάδα καθίσταται πρόβλημα επείγον. (Απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη, Στοιχειώδης Αισθητική, Εκδόσεις Εικοστού Πρώτου)
O όρος "αισθητική" παράγεται από την "αίσθηση", την εμπειρία που προσλαμβάνουμε μέσω των αισθήσεων. Αισθητική είναι ο κλάδος της φιλοσοφίας που ασχολείται με τον ορισμό του ωραίου. Ο όρος εισήχθη για πρώτη φορά από τον γερμανό φιλόσοφο Μπαουμγκάρτεν (1714 - 1762) ο οποίος επεξεργάστηκε την έννοια της αισθητικής με τρόπο που να σημαίνει την μελέτη του καλού ή κακού "γούστου”, συνεπώς και της καλής και κακής τέχνης, όπου "καλό γούστο" σημαίνει "ομορφιά".
Το 1757, ο Μπερκ ( 1729-1797), με την Φιλοσοφική Έρευνα για την προέλευση των ιδεών μας για το Εξαίσιο (Sublime) και το Όμορφο (Beautiful), προσπάθησε να φέρει σε αντίθεση τις δύο αυτές έννοιες μιλώντας για δύο τύπους ευχαρίστησης, δύο τύπους πόνου, δύο τύπους πάθους.
Κατά την αρχαιότητα, για τον Σωκράτη (470 π.Χ. - 399 π. Χ), η Αισθητική (το καλόν, το κάλλος) και η Ηθική (το αγαθόν) δεν ήταν παρά οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος: της ωφελιμότητας. Ενώ, πολλά χρόνια αργότερα, για τον γερμανό φιλόσοφο Νίτσε ( 1844-1900), η Αισθητική δεν ήταν παρά η Ηθική του μέλλοντος-μια προέκταση της σωκρατικής σκέψης.
Στο βιβλίο του με τίτλο Στοιχειώδης Αισθητική (1992), ο Βασίλης Ραφαηλίδης (1934-2000), παίρνοντας ως δεδομένο ότι η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος, καταλήγει ότι η ενασχόληση με την τέχνη στην Ελλάδα καθίσταται πρόβλημα επείγον.
Σήμερα, σε έναν κόσμο που αποθεώνει άτομα όπως η drag περσόνα Conchita Wurst, και άρα με μία αισθητική που επιβραβεύει την ανεκτικότητα σε καθετί το “διαφορετικό", με παρηγορεί που σε κάποιες κάμαρες καλλιτέχνες – που δεν είναι λίγοι - πασχίζουν για μια ποιοτική αισθητική παιδεία.
Ήρα Παπαποστόλου
